Ahmet Akın – Yeminli Mali Müşavir

Lojistik, üretim ve tüketim noktaları arasındaki malzeme ve bilgi akışının yönetilmesi sürecini kapsar. Dünya çapında ticaret ve taşımacılıkta serbestleşme eğiliminin hızlanması, lojistik sektörünün stratejik bir sektör olarak görülmesini sağlamıştır.

Depolama, stok ve envanter yönetimi, müşteri ilişkileri,  satış gibi birçok faaliyetin  gerçekleştiği bu aşamalarda planlama,  kontrol ve denetleme  mekanizmaları önem  arz etmektedir. Lojistik faaliyetlerinin temelinde doğru ürünü, doğru zamanda, doğru yere en iyi şekilde teslim etmek vardır.

Dünya Bankası tarafından her yıl hazırlanan Lojistik Performans Endeksi (LPE) lojistik sektörüne ışık tutmaktadır. Türkiye, açıklanan bu rapora göre 2016 yılında 3,42 LPE puanı ile 34. sırada yer alırken, 2018 yılında 13 sıra gerileyerek 3,15 LPE puanı ile 47.sırada yer almaktadır.

Türkiye, açıklanan LPE alt kriterlerinden “Gümrükleme” de yani gümrük idaresi de dahil olmak üzere sınır kontrol kuruluşlarınca gerçekleştirilen gümrük işlemlerindeki işlem süresi, işlem kolaylığı, formalitelerin öngörülürlüğü ile ilgili verimlilik düzeyi ile alakalı soruların neticesinde 2016 yılındaki 3,18 LPE puanını, 2018’de 2,71’e düşürmüştür. Bir önceki yayınlanan verilere göre 22 sıra birden gerileyerek 58.sırada yer almıştır.

G8 ülkelerinin “Gümrükleme” kriterinde Almanya (4,09), Japonya (3,99), Amerika (3,78) ve İngiltere (3,77), Kanada (3,60), Fransa (3,59) LPE puanı ile iyi performans sergileyen ülkeler arasında olduğu, ancak Rusya’nın bu kriter de Türkiye’nin gerisinde olduğu görülmüştür. Türkiye’nin gümrükleme işlemlerinde gerekli düzeltmeleri yapması ve uluslararası ticarette, ticareti kolaylaştırıcı uygulamaları başlatmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

“Altyapı” alanında ise Türkiye 2016 yılındaki performansına göre 2 sıra gerileyerek 31.sıradan 3,21 puanla 33.sıra da yer almıştır. Bu sıralamanın belirlenmesinde etkili olan limanların, demiryollarının, karayollarının düzeyi nedir? sorusuna verilen yanıtlardır. G8 ülkelerinden Almanya, Japonya, Amerika, İngiltere ve Fransa, İtalya ve Kanada’nın “Altyapı” kriterindeki performanslarının iyi olduğu görülmektedir. Rusya ise altyapı kriterinde Türkiye’nin gerisinde yer almaktadır. Gerek Türkiye’nin gerekse Rusya’nın altyapı yatırımlarını arttırması iki ülkenin de faydasına olacaktır.

“Uluslararası Sevkiyatlar” rekabetçi fiyatla sevkiyat gönderebilme kolaylığı alanında G8 ülkelerinden Almanya (3,86), Japonya (3,59), İngiltere (3,67), Amerika (3,51), Fransa (3,55) LPE puanı ile performansları arasındaki en düşük puanları almıştır. Türkiye ise bu kriterde (3,06) LPE puanı almıştır.

“Lojistik Kalite ve Yetkinlikte” ise Türkiye 2016 yılına göre 15 sıra gerilemiş ve 3,05 puan ile 51. sırada yer almıştır. Lojistik hizmetlerin kalite düzeyi ve yeterliliğinin taşımacılık operatörleri ve gümrük komisyoncularının değerlendirildiği bu kriter de Türkiye’nin performansı iyiye yakın olarak değerlendirilse de G8 ülkelerinin performansını yakalayamamıştır. Türkiye’nin "Lojistik Kalite ve Yetkinliği Sağlama" noktasında çalışmalar yapmasının, bu kriterdeki performansı arttırma da etkili olacağı söylenilebilir.

Sevkiyatların planlanan ya da tahmin edilen zamanda alıcıya ulaşma sıklığının değerlendirildiği “Zamanlama” kriterinde ise Türkiye’nin iyi bir performans sergilediği yani gönderilerin sıklıkla zamanında yerine ulaştığı söylenilebilir, G8 ülkelerinin de zamanlama kriterinde istikrarlı performans sergiledikleri görülmektedir.. Türkiye’nin yeniliklere ayak uydurarak hızlı ve zamanında ürün teslimatını gerçekleştirerek LPE sıralamasında bu kriterde daha üst sıralarda yer alması sağlanılabilir.

ahmetakinmersin@gmail.com

www.ahmetakin.com.tr