Ahmet Akın – Yeminli Mali Müşavir

Seyahat acenteliği faaliyetinde bulunan firmaların uçak bileti satışı karşılığında alınan komisyon tutarlarının belgelendirilmesi aşağıda yazılı olduğu şekildedir:

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN:

334 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, havayolu taşımacılığı yapanların gerek yurt dışı gerekse de yurt içi uçuşlarına ilişkin Uluslararası Hava Taşıyıcıları Birliği (IATA) kuralları çerçevesinde satış işlemlerine ait kayıtlarının dayanağı olarak elektronik ortamda veya elektronik ortam dışında tanzim edilen yolcu biletlerinin, Tebliğin devamında belirlenen esaslar dahilinde düzenlenmesi halinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura yerine kullanılabileceği açıklanmıştır.

Hava yolu taşımacılığı yapanlar, mezkûr Tebliğde belirlenen esaslar dahilinde gerek yurt dışı gerekse yurt içi uçuşlarına ilişkin olarak IATA kuralları çerçevesinde satış işlemlerine ait kayıtlarının dayanağı olarak elektronik ortamda veya elektronik ortam dışında yolcu bileti düzenlemeleri halinde bu biletler Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura yerine geçen "Elektronik Yolcu Bileti" olarak kabul edilecek ve ayrıca fatura düzenlenmeyecektir. Havayolu şirketlerinin acenteleri aracılığıyla yaptıkları bilet satışlarında, bilet bedeline acentenin komisyon bedeli dahil ise acente bu bedel için havayolu şirketine fatura düzenleyecektir.

Havayolu şirketlerinin acenteleri aracılığıyla yaptıkları bilet satışlarında, bilet bedeline acentenin komisyon bedeli dahil değil ise acente, müşteriden alacağı komisyon bedeli için müşterinin vergi mükellefi ya da fatura düzenleme limiti altında kalmakla beraber fatura isteyenlerden olması durumunda fatura, bunlar dışında kalanlar için ödeme kaydedici cihaz fişi düzenleyecektir.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazancın tarifinin yapıldığı 37 nci maddesinde; her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu hükme bağlanmış ve ticari kazançta vergiyi doğuran olay tahakkuk esasına bağlanmış olup, Aynı Kanunun bilanço esasında ticari kazancın tespiti ile ilgili 38 inci maddesinde, "Bilanço esasına göre ticari kazanç tesebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet farktır. Bu dönem zarfinda sahip veya sahiplerce; 1-İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir. 2-İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur..." hükmüne yer verilmiştir. Anılan Kanunun "indirilecek giderler" başlıklı 40 ıncı maddesinde ise, safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmış olup, 1 inci bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hükümlere göre, firmanızın seyahat acenteciliği faaliyetinden dolayı uçak bileti satışına aracılık ettiği havayolu şirketlerinden elde ettiği komisyon bedellerinin kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

33 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin; A- Uluslararası Taşımacılığa Ait Bilet Satışı Komisyonları başlıklı bölümünde; "... Vergiden istisna edilen söz konusu taşıma işlerine ait bilet satışı yapan mükelleflerin, bu işlemlere ilişkin olarak hesapladıkları komisyonlarında taşımacılık işi içinde mütalaa edilmesi gerektiğinden, uluslararası taşımacılığa ait bilet satış komisyonları, katma değer vergisine tabi tutulmayacaktır. Ancak, Kanunun 14. maddesinin 2. fıkrası hükmü uyarınca söz konusu istisna, ikametgahı, kanuni, ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan mükellefler, yani Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre dar mükellefiyete tabi gerçek ve tüzel kişiler bakımından karşılıklı olmak şartıyla geçerlidir." denilmektedir.

Buna göre, uluslararası taşımalara ait bilet satışı karşılığında aldığı komisyon bedelleri, taşımacılık istisnası kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden KDV ye tabi olmayacak, yurt içi bilet satışlarından alınan komisyon bedelleri ise Kanunun 1/1 inci maddesi gereğince KDV ye tabi olacaktır. Diğer taraftan, yurtiçi bilet satışıyla ilgili komisyon gelirinden doğan KDV nin satışın yapıldığı dönem KDV beyannamesinde beyan edileceği tabiidir.

ahmetakinmersin@gmail.com

www.ahmetakin.com.tr